Yerba mate - przygotowanie matero

Prawidłowe przygotowanie naczynia do picia yerba mate jest niezbędne, aby matero posłużyło nam na dłuższy czas. Sposób przygotowania i konserwacji naczynka różni się w zależności od materiału z jakiego naczynie do mate zostało wykonane.

O rodzajach dostępnych naczyń do picia yerba mate piszemy TUTAJ.

Proces przygotowania naczynia przed pierwszym użyciem nazywany jest curado.

Przygotowanie matero z tykwy

Tykwa to specjalne naczynie wydrążone z owocu tykwy, którą można nazwać kuzynką dyni. Curado tykwy ma na celu usunięcie pozostałości miąższu, który pozostał w tykwie. Wynika to z faktu, iż miąższ tykwy cechuje się właściwościami przeczyszczającymi. W związku z tym proponujemy o dokładne pozbycie się pozostałości miąższu w celu uniknięcia jakichkolwiek nieprzyjemności żołądkowych ;)

Sam proces przygotowania tykwy wygląda następująco:

1. Umyj tykwę ciepłą wodą.
2. Następnie należy wsypać susz do 3/4 pojemności naczynka i zalać go wodą o temperaturze maksymalnie 75 stopni.
3. Gdy susz wchłonie wodę tykwę należy uzupełnić wodą po same brzegi. Gdy tykwa posiada metalową wirolkę tykwę należy uzupełnić wodą poniżej poziomu wirolki.
4. Kolejnym krokiem jest pozostawienie tykwy na noc lub około 12h.
5. Co jakiś czas należy sprawdzić czy tykwa jest szczelna, czy nie pojawiają się wycieki. W takim przypadku tykwa może być uszkodzona. Natomiast zupełnie normalnym zjawiskiem będzie tzw. pocenie się tykwy, czyli pozostawianie na jej dnie(od spodu) małych kropelek wody. 
6. Po upłynięciu wspomnianego czasu susz należy wyrzucić, a samą tykwę delikatnie przepłukać wodą.
7. Ostatnim krokiem jest usunięcie pozostałego miąższu(delikatnie przy pomocy łyżeczki) i ponowne przepłukanie wodą. 

Niektóre naczynia z tykwy, typu Calabaza wymagają, aby proces powtórzyć raz lub dwa. Z kolei tykwy typu Porongo nie wymagają tzw. curado, ale mimo wszystko polecamy wykonanie delikatnego curado w celu pozbycia się nieprzyjemnego zapachu, który może pojawić się przy pierwszym użyciu naczynia.

Ważną kwestią jest również prawidłowe użytkowanie naczynia z tykwy. Po każdym użyciu należy opróżnić ją z fusów, starannie wypłukać naczynie oraz pozostawić aby odpowiednio się wysuszyła. Najlepiej, aby tykwa schła przynajmniej 24h w przewiewnym miejscu w normalnej pozycji, czyli do dołu dnem. Nie kombinujmy z obracaniem tykwy do góry dnem, bowiem powoduje to nagromadzenie się wilgoci wewnątrz matero zamiast się jej pozbywania. Jak zapewne wiecie woda paruje ku górze, a nie ku dołowi ;)

Przygotowanie matero z Palo Santo

Matero z Palo Santo to po prostu naczynie drewniane wykonane  z drewna Palo Santo, które posiada niezwykle aromatyczną żywicę, której aromat uwalnia się w trakcie jej użytkowania. Naczynia z Palo Santo mogą posiadać metalowe okucie lub być niego pozbawione. Bardziej trwalsze są naczynia posiadające okucie, które dodatkowo dają większą ochronę matero przed uszkodzeniami i pęknięciami.

Proces curado naczyń z Palo Santo nie jest konieczny, zwłaszcza tych okutych metalem. My osobiście wychodzimy z założenia, że naczynia okute nie muszą być natłuszczane i specjalnie przygotowywane.

Są jednak dwa obozy, które spierają się nad tym tematem. Jedni twierdzą, iż przygotowanie naczynia z Palo Santo jest niezbędne, drudzy twierdzą zaś, że wystarczające jest jedynie dokładnie umycie naczynia pod bieżącą wodą. Przeprowadzony proces curado Palo Santo ma na celu zapobiec pęknięciom naczynia.

Proces curado dla Palo Santo:

1. Przepłucz naczynie ciepłą wodą.
2. Pozostaw naczynie do momentu całkowitego wyschnięcia.
3. Wysmaruj wewnętrzną część naczynia np. nierafinowanym olejem lnianym.
4. Pozostaw naczynie na około 1, maksymalnie 2 dni.
5. Starannie przepłucz naczynie ciepłą wodą, aby pozbyć się pozostałego w naczyniu tłuszczu.

Sam proces curado Palo Santo nie ma potwierdzonej skuteczności swojego działania. Niemniej, ważniejszą sprawą jest prawidłowe użytkowanie naczynia z Palo Santo. 

Istnieje kilka zasad, które bezwzględnie należy przestrzegać:

1. Naczynie z Palo Santo musi mieć czas aby wyschnąć. Najlepszym wyjściem jest opróżnienie naczynia z suszu po zakończeniu picia yerby w danym dniu. Ważne jest, aby nie zostawiać fusów w naczyniu na dłużej jak kilkanaście godzin, bowiem może spowodować to powstanie pleśni. Naczynie w ciągu nocy wyschnie całkowicie i nadaje się do użytku już od samego rana.
2. Naczynia nie suszymy w bezpośrednim kontakcie z źródłem ciepła, np. przy kominku, na grzejniku czy na parapecie.
3. Matero powinno schnąć w naturalnej pozycji, wlotem do góry, można jego wnętrze delikatnie przetrzeć ręcznikiem papierowym po opróżnieniu go z pozostałości mate.
4. Utrzymanie naczynia zbyt wilgotnego, trzymanie w miejscach bez cyrkulacji powietrza lub suszenie go do górny dnem na ręcznikiem papierowym to szybka droga do pojawienia się w nim pleśni.
5. Do picia mate na ciepło poleca są wyłącznie naczynia z Palo Santo posiadające metalowe okucie. Naczynia bez okucia są bardziej podatne na pęknięcia zwłaszcza przy zalewaniu ich wodą o temperaturze 60-80 stopni Celsjusza.

Matero z Palo Santo posiada sporą ilość żywicy, która może się pojawić na naczyniu w trakcie użytkowania. Jest to zupełnie naturalny proces, który świadczy wyłącznie o autentyczności naczynia. 

Przygotowanie naczynia ceramicznego

Wszystkie naczynia ceramiczne nie wymagają żadnego przygotowania poza dokładnym ich umyciem z pyłu lub kurzu.

Przygotowanie naczynia do yerba mate - Guampa

Guampa to matero wykonane z bydlęcego rogu lub kopyta. Przeznaczone jest wyłącznie do picia mate na zimno (terere).

Curado Guampy polega na moczeniu matero około doby w wodzie z detergentem. Po odczekaniu doby należy je dokładnie przepłukać i umyć.

Przygotowanie naczyń z innych gatunków drewna (bambus, algarrobo, lapacho i inne)

Naczynia bambusowe czy innych gatunków drewna nie wymagają specjalnego przygotowania. Gdy nie posiadają metalowego okucia służą jedynie do picia yerba mate na zimno.

Dbać o nie należy podobnie jak w przypadku matero z Palo Santo, ale unikając ich nadmiernego wysuszania.